Detalji predmeta

• Stanje Polovno

Autor - osoba Pavlović, Miodrag, 1928-2014 = Pavlović, Miodrag, 1928-2014
Naslov Prirodni oblik i lik : likovni ogledi / Miodrag Pavlović
Vrsta građe esej
Ciljna grupa odrasli, ozbiljna (nije lepa knjiž.)
Jezik srpski
Godina 1984
Izdavanje i proizvodnja Beograd : Nolit, 1984 (Subotica : Birografika)
Fizički opis 238 str., [16] str. s tablama ; 20 cm : ilustr.
(Karton sa omotom)
Napomene Tiraž 3.000
Na presav. delu omota autorova slika i beleška o njemu.
Predmetne odrednice Likovna umetnost

Pesnik, kritičar i esejist, Miodrag Pavlović u ovoj knjizi sažima suštinu svog dugogodišnjeg bavljena fenomenima i problemima likovnog izražavanja – kao integralnog dela čovekove kulture i ljudskog iskustva uopšte. Knjiga, ostvarena kao zaokružena, a istovremeno i iznutra mudro razuđena celina, nadograđuje Pavlovićev obiman opus sa jedne do sada samo naslućivane, ali godinama već prisutne strane. Nadograđuje ga čvrsto, uverljivo, jednim sigurnim rukopisom koji u sebi sažima veliko duhovno iskustvo i ne manju duhovnu disciplinu.
Na samom početku knjige, u eseju Teorija prirodnih oblika, postavljenaje odmah i njena najviša kota i osnovni reperi prema kojima se ostali tekstovi ravnaju (svaki na svoj specifičan način) i strukturišu u celinu. Pavlović razvija ovde jednu vrlo imaginativno zamišljenu i lucidno obrazloženu teoriju o oblicima u prirodi, čija ekstrapolirana značenja (u višestrukoj slojevitosti, u račvanju i ispreplitanju...) mogu dati osnovni naboj impulsu umetničkog izražavanja. U tekstu je impliciran, odnosno nenametljivo i vrlo pažljivo utkan, jedan filosofski diskurs, podržan arsenalom relevantnih činjenica sa raznorodnih područja (mitologija, praistorija, alhemija...). Sedam eseja što neposredno slede zaokružavaju jednu podcelinu koju uslovno možemo nazvati prvim delom knjige; svojevrsnost svakog od njih ne protivureči duhovnom jedinstvu koje ih prožima. Spomenimo posebno esej Lepenski bir: skulptura i mit sa originalnim, visprenim i ubedljivim spekulacijama o kultu i kulturi Lepenskog vira. Spomenimo takođe da neke od tih eseja vidimo u neposrednoj blizini sfere u kojoj se ostvaruje Pavlovićev pesnički iskaz poslednjih nekoliko godina (Misliti početak, Šta je mit ...) – kao neka vrsta komplementarnih tekstova.
Kraće oglede o desetak naših savremenih slikara možemo da sagledamo kao drugu, na svoj način zaokruženu podcelinu, koja se skladno združuje sa prvom. Reč je o slikarima koji predstavljaju Pavlovićev izbor po srodnosti i u čijem delu Pavlović, s razlogom i pri- rodno, nenametljivo, nalazi svojevrsne (i uvek različite) potvrde svog viđenja fenomenologije likovnog izražavanja.

Miodrag Pavlović (Novi Sad, 28. novembar 1928 – Tutlingen, 17. avgust 2014) bio je srpski književnik, pesnik i esejista, akademik SANU i dugogodišnji urednik Prosvete.
Rođen je 1928. u Novom Sadu. Osnovnu i srednju školu je završio u Beogradu, kao i Medicinski fakultet koji je studirao u periodu 1947-1954. On je pesnik, pripovedač, esejista, dramski pisac, prevodilac i antologičar. 1952. je objavio svoju prvu zbirku pesama pod nazivom „87 pesama”. Ova zbirka pesama se smatra prekretnicom u novijoj srpskoj poeziji i ona je u potpunosti opredelila dalji životni put Miodraga Pavlovića. Nakon njegove znamenite knjige „87 pesama”, koja je, nasuprot socrealizmu, proklamovala neonadrealistički protest, Pavlović je, onda kada je to bila ideološko-politička jeres, posegao za revalorizacijom naše nepravedno zapostavljene pesničke prošlosti. Miodrag Pavlović je u duhovnom sazvučju balkanske tradicije i živog preplitanja mitskih i istorijskih nanosa ustanovio nov tip srpskog pesništva.
Imao je vodeće mesto u modernoj srpskoj poeziji počev od već kultne knjige „87 pesma” čije je objavljivanje 1952. označilo definitivni raskid njega i njegove generacije sa nametnutim dogmama, estetskim i ideološkim, u stvaralaštvu. Izvanredan znalac srpske i evropske poezije, sjajan esejista. Jedan od najuticajnijih pesnika posleratne srpske književnosti. Njegova poezija i eseji su objavljeni na svim evropskim jezicima i nekoliko orijentalnih jezika. Njegova dela su naročito prevođena na nemački jezik i vrlo visoko ocenjivana u najuglednijim nemačkim listovima, čemu je znatno doprineo nemački prevodilac Peter Urban, Pavlovićev dugogodišnji prijatelj. Zastupljen je u prvoj antologiji moderne srpske poezije na nemačkom jeziku koja je izašla 2004. godine. Ova antologija se zove „Pesma pomera brda” prema jednom stihu Miodraga Pavlovića, antologija sadrži 260 pesama od 82 pesnika. 1960. je postao dramaturg u Narodnom pozorištu u Beogradu. Radio je 12 godina kao urednik u izdavačkom preduzeću „Prosveta”.
Bio je redovni član Evropske akademije za poeziju. Dopisni član Srpske akademije nauka i umetnosti postao je 1978, a redovni član 1985. godine. Bio je jedan od akademika koji su potpisali Apel protiv rata, ovaj apel je objavljen 18. novembra 1991. Bio je i jedan od izvršilaca poslednje volje Isidore Sekulić.
Umro je u Tutlingenu 17. avgusta 2014. godine, gde je živeo sa suprugom Marlenom, sa kojom je imao ćerke Kristinu i Jasminu.
Najznačajnija dela
Među najznačajnija njegova dela spadaju zbirke poezije „87 pesama” (1952), „Stub sećanja” (1953), „Hododarje” (1971), „Ulazak u Kremonu” (1989), „Kosmologija profanata” (1990), „S Hristom netremice” (2001), romani „Drugi dolazak” (2000), „Afroditina uvala” itd. Napisao je više knjiga eseja. Sastavio je nekoliko antologija poezije, među njima se posebno ističe „Antologija srpskog pesništva od XIII do XX veka” (1964, a potom veliki broj izdanja). Ova antologija je ponovo vratila na poetsku scenu neke zaboravljene pisce kao što je na primer Milica Stojadinović Srpkinja.
Poezija
87 pesama, Novo pokolenje, Beograd, 1952.
Stub sećanja, Novo pokolenje, Beograd, 1953.
Oktave, Nolit, Beograd, 1957.
Mleko iskoni, Prosveta, Beograd, 1963.
87 pesama (izbor poezije), Nolit, Beograd, 1963.
Velika Skitija, Svjetlost, Sarajevo, 1969.
Nova Skitija, izd. časopisa „Književnost“, Beograd, 1970.
Hododarje, Nolit, Beograd, 1971.
Svetli i tamni praznici, Matica srpska, Novi Sad, 1971.
Velika Skitija i druge pesme (izabrane i nove pesme), SKZ, Beograd, 1972.
Zavetine, Rad, Beograd, 1976.
Karike, Svetlost, Kragujevac, 1977.
Pevanja na Viru, Slovo ljubve, Beograd, 1977.
Bekstva po Srbiji, Slovo ljubve, Beograd, 1979.
87 pesama, Dečje novine, Gornji Milanovac, 1979 (treće izdanje).
Izabrane pesme, Rad, Beograd, 1979.
Vidovnica, Narodna knjiga, Beograd, 1979.
Poezija I i Poezija II, u okviru Izabranih dela Miodraga Pavlovića, „Vuk Karadžić“, Beograd, 1981.
Divno čudo, Nolit, Beograd, 1982.
Zlatna zavada, Gradina, Niš, 1982.
Sledstvo, SKZ, Beograd, 1985.
Poezija, Prosveta, Beograd, 1986.
Svetogorski dani i noći, Jedinstvo, Priština, 1987.
Odbrana našeg grada, Smederevska pesnička jesen, Naš glas, Smederevo, 1989.
Ulazak u Kremonu, Nolit, Beograd, 1989.
Knjiga staroslovna, SKZ, Beograd, 1989; 1991 (drugo izdanje).
Bezazlenstva, Milić Rakić, Valjevo, 1989.
On, Bratstvo-jedinstvo, Novi Sad, 1989.
Divno čudo, NIRO „Književne novine“, Beograd, 1989 (drugo izdanje).
Cosmologia profanata, Grafos, Beograd, 1990.
Esej o čoveku, KOV, Vršac, 1992.
Pesme o detinjstvu i ratovima, SKZ, Beograd, 1992.
Knjiga horizonta, Prosveta, Beograd, 1993.
Nebo u pećini, Krajinski književni krug, Negotin, 1993.
Međustepenik, KOV, Vršac, 1994.
Ulazak u Kremonu, GNB „Žarko Zrenjanin“ i Zenit“, Zrenjanin, 1995 (drugo izdanje).
Bekstva po Srbiji i Sledstva, „Valjevska štamparija“, Valjevo, 1995.
Nebo u pećini, Disovo proleće, Čačak, 1996 (drugo izdanje).
Izabrane i nove pesme, Prosveta, Beograd, 1996.
Novo ime kletve, SKC, Beograd, 1996.
Posvećenje pesme (izbor iz poezije), Prosveta, Niš, 1996.
Izabrane pesme, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1996.
Velika Skitija i druge pesme (izabrane i nove pesme), SKZ, Beograd, 1996 (drugo izdanje).
Srbija do kraja veka (izabrane pesme), Zadužbina Desanke Maksimović, Narodna biblioteka Srbije i SKZ, Beograd, 1996.
Proza
Most bez obala, Matica srpska, Novi Sad, 1956, 1982.
Bitni ljudi, Prosveta, Beograd, 1995.
Eseji
Rokovi poezije, SKZ, Beograd, 1958.
Osam pesnika, Prosveta, Beograd, 1964.
Dnevnik pene, Slovo ljubve, Beograd, 1972.
Poezija i kultura, Nolit, Beograd, 1974.
Poetika modernog, Grafos, Beograd, 1978. (Nagrada „Đorđe Jovanović”)
Ništitelji i svadbari, BIGZ, Beograd, 1979.
Nove slikarske godine Miće Popovića, „Merkur“, Apatin, 1979.
Eseji o srpskim pesnicima i Poetika modernog, u okviru Izabranih dela Miodraga Pavlovića, „Vuk Karadžić“, Beograd, 1981. (pogovor Nikole Miloševića).
Prirodni oblik i lik, Nolit, Beograd, 1984.
Slikarstvo Mladena Srbinovića, SANU, Beograd, 1985.
Obredno i govorno delo, Prosveta, Beograd, 1986.
Poetika žrtvenog obreda, Nolit, Beograd, 1987. (Nolitova nagrada)
Govor o ničem, Gradina, Niš, 1987.
Hram i preobraženje, Sfairos, Beograd, 1989.
Čitanje zamišljenog, Bratstvo-jedinstvo, Novi Sad, 1990.
Eseji o srpskim pesnicima, SKZ, Beograd, 1992.
Ogledi o narodnoj i staroj srpskoj poeziji, SKZ, Beograd, 1993.
Poetika žrtvenog obreda, SKC, Beograd, 1996 (drugo izdanje).
Drame
Igre bezimenih, Prosveta, Beograd, 1963.
Koraci u podzemlju, Matica srpska, Novi Sad, 1991.
Putopisi
Kina — oko na putu, izd. časopisa „Gradina“, Niš, 1982, SKC, Beograd, 1995 (drugo izdanje).
Putevi do hrama, Prosveta, Niš, 1991.
Otvaraju se hilandarske dveri, Prosveta, Beograd, 1997.
Antologije
Antologija moderne engleske poezije (sa Sv. Brkićem), Nolit, Beograd, 1957. i 1975.
Antologija srpskog pesništva od XIII do XX veka, SKZ, Beograd, 1964, 1984. (sa novim predgovorom), 1994 (sedmo izdanje).
Pesništvo evropskog romantizma, Prosveta, Beograd, 1969, 1979.
Antologija lirske narodne poezije, Vuk Karadžić, Beograd, 1982.; drugo izdanje „Književne novine“, Beograd, 1989.
Boj na Kosovu, Narodne pesme, Prosveta, Niš, 1989.
Predgovori
Radomir Prodanović: Glas, SKZ, Beograd, 1962. (sa Svetozarom Brkićem)
Velimir Živojinović Massuka: Pesme. Izbor i predgovor. Prosveta, Beograd, 1965.
Poezija od Vojislava do Bojića, Nolit, Beograd, 1966.