Detalji predmeta

• Stanje Polovno

Pantologija srpske i jugoslovenske pelengirike

Nolit, 1966.
Tvrd povez sa plastičnim omotom, 205 strana.

Začeta kao parodijski odgovor na Antologiju novije srpske lirike Bogdana Popovića Pantologija je u sebi sažela i pesničku i kritičarsku viziju Stanislava Vinavera.
Vinaverova parodijska delatnost predstavlja specifičnost ne samo u okvirima srpske književnosti ove vrste, već i među sličnim ostvarenjima u evropskim literaturama. Složenost njegovog poduhvata jedinstvenog po koncepciji i po realizaciji nadilazi sve pojedinačne parodije nekih pesnika i zbirke parodijskih tekstova objedinjenih bez nekih čvršćih principa i sistema organizovanja. Sistematičnost Vinaverovih parodijskih napisa uočava se i pre objavljivanja Pantologije novije srpske pelengirike kao zasebne parodične zbirke 1920. godine, u pesničkim parodijama objavljivanim u periodici (beogradski listovi Štampa i Pijemont u periodu od 1911. do 1913. godine), kao i u pretposlednjem ciklusu njegove prve pesničke zbirke Mjeća iz 1911. godine, gde se zapravo nailazi na začetke glavnog parodijskog projekta.
Inicijalno nastala kao svojevrsni utuk na Antologiju novije srpske lirike Bogdana Popovića (Zagreb, 1911), Vinaverova parodija antologije ili antologija parodija (sopstvenih) dosledno preslikava formu svoga prototeksta – od naslova i uvodnog teksta sastavljača, do podele uvrštenih pesama na tri doba. U izvrnutoj antologiji našli su se mahom isti autori i pesme kao i u originalnoj zbirci, ali već manje dosledno, uz izmene i dopune, te slobodniji odnos prema modelu, sve u nameri da se parodijom razobliči Popovićev estetički koncept i, na širem planu, književne i kulturne prilike u Srbiji toga vremena. Parodijama se Vinaver obračunavao i sa idejama energičnog i neumoljivog Jovana Skerlića, drugog velikog arbitra srpske književne kritike s početka prošloga veka, a to je i docnije ostalo Vinaverovo oružje protiv potonjih kritičara drukčijih polazišta i stavova s kojima se idejno sukobljavao